هر سال، از روز ملی خبرنگار در ۲۷ حوت با برگزاری مراسم مختلف در کابل و همچنان ولایات مختلف گرامیداشت میشود.
تاریخچه روز خبرنگار در افغانستان
در دسامبر سال ۱۹۹۳، بنابر پیشنهاد یونسکو یا سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی ملل متحد، مجمع عمومی سازمان ملل متحد در مصوبه ۴۳۲/۴۸، روز سوم ماه می را بهعنوان «روز جهانی آزادی مطبوعات» اعلام کرد و بر همین مبنا هر سال از از این روز در کشورهای مختلف از جمله افغانستان به عنوان یک مناسبت بینالمللی تجلیل میشود.
اما با وصف این، همخوانی نداشتن این تاریخ با تقویم رسمی(هجری شمسی) افغانستان، از دلایلی عمدهای بوده که باعث شد در سال ۱۳۹۲ هجری خورشیدی(۲۰۱۴ میلادی) روز ۲۷ ماه حوت(۱۸ مارچ) به عنوان روز خبرنگار نامگزاری شود. اکنون روز خبرنگار فرصتی ویژه را فراهم کرده است هر سال در یک روز خاص تاریخ پر فراز و فرود رسانهها و آزادی مطبوعات در کشور مورد بررسی قرار گیرد و از کارکرد چهرههای برتر این عرصه تقدیر شود.
چرا ۲۷ حوت؟
در میانه سال ۱۳۹۲، ایده نامگزاری روز خبرنگار از سوی احمد قریشی رئیس اجرایی مرکز خبرنگاران افغانستان با تیمی از خبرنگاران پیشکسوت از جمله ذبیحالله نوری، فیصل کریمی، عزیز حکیمی، محمد ویس خطاب و پرویز کاوه در میان گذاشته شد که مورد استقبال قرار گرفت. اعضای این کمیته ویژه ضمن ادای احترام به شخصیتهای فعال در عرصه مطبوعات و اطلاعرسانی در یک و نیم قرن اخیر کشور از جمله سیدجمالالدین افغان، محمود طرزی، محیالدین انیس، عبدالهادی داوی، عبدالحمید مبارز و سایر شخصیتهای نامدار و گمنام و یا دهها خبرنگار جان باخته در بیشتر از یک دهه بعد از سقوط رژیم طالبان(۱۳۸۱ هجری خورشیدی)، بر انتخاب تاریخی تاکید کردند که نه تنها سبب اختلاف و تفرقه نشود، بلکه مورد قبول جامعه رسانهای کشور باشد.
اعضای کمیته بعد از بررسیهای همه جانبه، نامگزاری روز خبرنگار به نام و یا روز تولد و یا جان باختن و وفات هر یک از فعالان مطبوعاتی و خبرنگاران کشور را به خاطر احتمال بروز اختلاف در بین جامعه رسانهای غیرعملی خواندند. بنابراین، کمیته گزینش، طرح انتخاب یک روز «سفید» در هفته آخر سال هجری شمسی را به نام روز خبرنگار مورد تائید قرار داد تا رسانهها از این فرصت برای بررسی کارکرد سالانه خود و تشویق و تقدیر خبرنگارانشان استفاده کنند و نهادهای حامی خبرنگاران و یا دولت افغانستان از این مناسبت ویژه خبرنگاران تجلیل کنند.
با در نظرداشت ملاحظات فوق، روز ۲۷ حوت که مناسبت خاصی نداشت پس از تائید کمیته ویژه متشکل از خبرنگاران پیشکسوت کشور از سوی مرکز خبرنگاران افغانستان به نام روز خبرنگار نامگزاری شد که با استقبال گسترده جامعه رسانهای مواجه گردید و گرامیداشت این روز از همان سال آغاز شد.
در میانه سال ۱۳۹۷ پس از رایزنیهای پی در پی مرکز خبرنگاران افغانستان، فدراسیون نهادهای خبرنگاری از این ابتکار مرکز خبرنگاران افغانستان حمایت کرد و در نامهای به حکومت، خواستار درج روز خبرنگار در تقویم ملی کشور شد.
سرانجام با همکاری نزدیک کمیته مشترک حکومت و رسانهها به ریاست سرور دانش معاون دوم رئیس جمهور و وزارت اطلاعات و فرهنگ به ویژه حسنیه صافی، سرپرست وزارت و سیدآغا حسین سانچارکی معین امور نشرات، کابینه حکومت به ریاست محمد اشرف غنی رئیس جمهور در ۱۴ حوت ۱۳۹۷ با نامگزاری ۲۷ حوت به عنوان «روز ملی خبرنگار» موافقت کرد و ادارات مربوط دستور داد تا آن را به عنوان مناسبت ملی در تقویم کشور درج کنند.
روز ملی خبرنگار از سال ۱۳۹۲، هر سال به شیوههای مختلف از جمله مراسم ویژه در کابل و ولایات کشور گرامیداشت میشود. به این مناسبت، مرکز خبرنگاران افغانستان به نوبه خود، همه ساله گزارش سالانهاش را در مورد وضعیت خبرنگاران و رسانهها تهیه و نشر میکند و در ضمن آن، « خبرنگار سال افغانستان» را بر مبنای یک برنامه رقابتی انتخاب و در مراسمی ملی در کابل مورد تقدیر قرار میدهد.
به روز شده: ۲ میزان ۱۳۹۹